قۇماندان خەتتاب كىم ؟

ئىسلام دۇنياسىنىڭ مەشھۇر قۇماندانى"ئىسلام قىلىچى" قەھرىمان يىگىت خەتتابنى دۇئايى-سالاملار بىلەن ئەسلەيمىز !!!

قۇماندان خەتتاب كىم  ؟ 

 تەخەللۇسى :  ئىبنۇل خەتتاب - ئەمىر خەتتاب.
ئەسلى  ئىسمى :  سامىر ئىبنى سالىھ ئىبنى سۇۋەيلىم.
ئەسلى جەمەتى :  ئىئوردانىي
تۇغۇلغان يىلى  :  1970
تۇغۇلغان يېرى :  ئەرەپ يېرىم ئارىلى
بىلىدىغان تىللار :  ئەرەپچە، ئېڭىلىزچە، رۇسچە، پاشتۇنچە .
جىھادى  ھاياتى :  12 يىلدىن ئارتۇق .
پائالىيەت قىلغان ئورۇنلار:
ئافغانىستان، تاجىكىستان، چېچەنىستان .

"ئەگەر مەن ئافغانىستاندىكى ۋاقتىمدا قېشىمغا بىرسى كىلىپ بىر كۈنلەر كېلىدۇ، رۇسلار بىلەن رۇسىيەنىڭ ئىچىدە تۇرۇپ ئۇرۇش قىلىسەن دىسە ھەرگىز ئىشەنمىگەن بۇلاتتىم" (ئەمىر خەتتاب).

ئەرەپ يېرىم ئارىلىدىكى باياشات ۋە مەدەنىيەتلىك بىر مۇسۇلمان ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن خەتتاب، مەكتەپلەردە ناھايىتى ئەلا دەرىجە بىلەن ئۇقىدى. ئۇ كېچىگىدىنلا ناھايىتى ئەقىللىق، تىرىشچان، جەسۇر، ئىرادىلىك يىتىلگەن بۇلۇپ، مەكتەپتىكى ۋاقتىدىن باشلاپلا ياراملىق ۋە كېلىشكەن بىر يىگىت بۇلاپ يىتىلىۋاتقان خەتتاب، تۇلۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە ئۇقۇش ئۈچۈن ABD نىڭ بىر مەكتىپىگە ئېمتىھان بەردى ۋە مەكتەپ ئىمتىھانىسىدىن ئەلا نەتىجە بىلەن ئۆتكەن ئىدى.

خەتتاب ABD مەكتىبىنى باشلاش ئالدىدا تۇرغان مەزگىللىرىدە، 1987-يىلى تاجاۋۇزچى رۇس قوشۇنلىرىغا قارشى، ئافغانىستاندا جىھادنىڭ راسا قاينىغان دەۋرى بۇلۇپ، دۇنيانىڭ ھەرتەرەپلىرىدىكى مۇسۇلمان ياشلىرى، جىھاد مەيدانلىرىدىكى مەشھۇر ئالىم ئابدۇللاھ ئەززام (1989 يىلى شېھىد بولغان)، شېيىخ تەمىم ئەدنانىي (1988 ۋاپات بولغان)، ۋە ئۇسامە بىنلادىن قاتارلىق جىھاد قۇماندانلىرىنىڭ تەشەببۇسلىرى بىلەن، رۇس ئىشغالچىلىرىغا قارشى مۇجاھىدلار سېپىگە قۇشۇلۇش ئۈچۈن كېتىۋاتاتتى. خەتتابمۇ كۆپلىگەن دوستلىرى ۋە يېقىن تۇققانلىرىنىڭ قەدەم باسقان بۇ ئۇلۇغ جىھاد يۇلىغا ئاتلىنىشنى ئويلىدى ۋە جىھاد مەيدانىغا قىسقا ۋاقىتلىق بىر زىيارەت قىلىش ئۈچۈن بېرىپ كىلىشكە قارار قىلدى . 1987-يىلى ئائىلىسى بىلەن ۋىدالىشىپ ئۆيدىن ئايرىلغان خەتتاب، شۇ كۈندىن كېيىن ئائىلىسىگە قايىتمىدى .

بىر مۇجاھىد خەتتابنى تۇنجى قېتىم ئافغانىستاننىڭ جالالاباد رايۇنىدىكى بىر ئەسكىرى لاگىردا كۆرگەن ۋاقتىنى ئەسلەپ مۇنداق دەيدۇ: شۇ كۈنلەردە جالالابادتىكى ئەسكىرى لاگىر كېلىپ-كىتىۋاتقانلارنىڭ كۆپلىكىدىن تۇشاپ كىتىۋاتاتتى. بۇ ۋاقىتتا رۇسلارغا قارشى كەڭكۆلەملىك بىر ھۇجۇم باشلىنىش ئالدىدا تۇرىۋاتقان ئىدى، شۇڭا بارلىق مۇجاھىدلار ئالاھىدە تەييارلىق قىلىۋاتاتتۇق. ئەسكىرى تەلىم ئېلىپ بولغانلار ئالدىنقى سەپكە كىتىۋاتاتتى، مەنمۇ ئالدىنقى سەپكە ئاتلىش ئالدىدا تۇراتتىم. 

    شۇ پەيىتتە يېڭىدىن بىر گۇرۇپ مۇجاھىدلار يىتىپ كەلدى، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا خەتتابمۇ بار ئىدى. ئۇنىڭ ساقاللىرى ئەمدىلا ئۆسۈشكە باشلىغان، چاچلىرى ئۇزۇن، تۇرقىدىن 16-17 ياشلار ئارىسىدا بىر كېلىشكەن يىگىت ئىدى.

ئۇنىڭ لاگىرغا كىلىپلا بىرىنجى قىلغان ئىشى، شۇ يەردىكى بىر قۇمانداندىن ئۈزىنىڭ ئالدىنقى سەپكە چىقىش ئارزۇسى توغرۇلۇق يالۋۇرۇپ رۇخسەت سورىدى. بىراق قۇماندان ئۇنىڭ يېڭىدىن كەلگەنلىكى سەۋەپلىك ئالدىنقى سەپكە چىقىشقا رۇخسەت قىلمىدى. مەن ئاستا ئۇنىڭ ئالدىغا بېرىپ مۇجاھىدلار سېپىگە كەلگەنلىكىنى تەبرىكلىدىم ۋە ئىسمىنى سورۇدۇم، "ئىبنۇل-خەتتاب" - ئۇنىڭ بىلەن ئەنە شۇنداق تۇنۇشتۇم، خەتتاب ئەسكىرى تەلىم-تەربىيەنى تىزلا ئۈگۈنۈپ بۇلاپ ئالدىنقى سەپكە ئاتلىنىپ كەتتى .

       ئەنە شۇ كۈندىن باشلاپ ئۆز ھاياتىنى ئاللاھ يۇلىدىكى جىھادقا ئاتىغان قەھرىمان يىگىت خەتتاب، تاجاۋۇزچى رۇسلارنىڭ ئافغانىستان، تاجىكىستان ۋە چېچەنىستاندىكى ئىشغالىيىتىگە قارشى، مۇسۇلمان قېرىنداشلىرىنىڭ جىھادى-كۈرەش مەيدانلىرىدا ئالدىنقى سەپتە ئورۇن ئالدى . خۇسۇسەن چېچەنىستاننىڭ بىرىنجى ۋە ئىككىنجى جىھادى-كۈرەش مەزگىللىرىدە كۆرسەتكەن تەڭداشسىز قەھرىمانلىقى بىلەن، ئۆز نامى-شەرپىنى پۈتۈن ئالەمگە تۇنۇتتى. رۇس تاجاۋۇزچىلىرى ئەڭ ئېغىر زىيانغا ئۇچرىغان ئۇرۇشلاردا ئۇنىڭ نامى ئوتتۇرغا چىقتى ۋە ئىشغالچى رۇسلار ئارىسىدا دائىم قورقۇنۇشلۇق بىر سىما كۆرۈلىدىغان ھالغا كەلدى.

1996-يىل باھار ئايلىرىنىڭ ئاخىرلىرى رۇسلارنىڭ چېچەنىستاندىن چىكىنىشىدىن كېيىن، چېچەنىستاندا خەتتاب "مىللى قەھرىمان" دەپ ئېلان قىلىندى. شامىل باسسايىۋ ۋە سالمان رادىيىۋغا ئوخشاش چېچەنىستاننىڭ ئەڭ چوڭ قۇماندانلىرى ئىشتىراك قىلغان بىر مۇراسىمدا، خەتتابقا يۇقىرى قەھرىمانلىق مېدالى تەقدىم قىلىنىپ، چېچەنىستان ھۆكۈمىتى تەرپىدىن ئالى گېنىراللىق مەرتىۋىسى بىلەن ۋەزىپىگە تەيىنلەندى. جەۋھەر دۇدايىۋ شېھىد بۇلاشتىن بۇرۇن مۇئامىلە ۋە ھەركەتلىرى بىلەن، خەتتابقا ھەرۋاقىت قايىل ئىكەنلىگىنى بۈلدۈرگەن ئىدى. 

خەتتابنىڭ ئەنە شۇنداق مەنىلىك ھايات-پائالىيەتلىرى پۈتۈن دۇنيادىكى مۇسۇلمان ياشلىرى ئۈچۈن ئۈلگۈلۈك بىر ھايات بولدى. چېچەنىستان، شۇنداقلا پۈتۈن كاۋكاز ياشلىرىنىڭ ئىسلامىي ۋە ئەسكىرىي تەلىم-تەربىيە ئېلىش جەريانىدا ئالاھىدە تۆھفە كۆرسەتكەن، جاپاكەش يىتەكچى، جەڭگىۋار قۇماندانلار قاتارىدا ئىسمى يېزىلدى.

خەتتاب ئۈزىنىڭ شان-شەرەپلىك جەڭگىۋار ھەركىتى ۋە تەڭداشسىز پىداكارلىقى، جىھاد مەيدانلىرىدا يەتكەن ئەزىيەتلەرگە ناھايتى سەبرىچانلىق كۆرسۈتۈشلىرى ئارقىلىق، يالغۇز چېچەنىستان ۋە كاۋكاز خەلقى ئارىسىدىلا ئەمەس، بەلكى پۈتۈن دۇنيا مۇسۇلمانلىرىنىڭ قەلبىدە چۇڭقۇر ھۆرمەت-سۆيگۈسى قازاندى .

  خەتتابنىڭ 15 يىلدىن ئارتۇق داۋاملاشقان جىھادى ھاياتىدا ئەڭ كۆپ ئارزۇ قىلغىنى شېھىدلىك ئىدى. ئۇ  2002-3-19 كۈنى " ئۇنى جىھاد مەيدانلىرىدا يېڭەلمىگەنلەرنىڭ خائىنلىقى بىلەن زەھەرلىنىپ" شەھىد بولدى. خەتتابنىڭ شاھادىتى بارچە مۇسۇلمانلارنى قايغۇلۇق كۆز يېشى بىلەن ئازاپلىغان بولسىمۇ، ئۇنىڭ قۇماندانلىغىدىكى جىھادى گۇرۇپ تاكى ھازىرغىچە مۇنتىزىم ھالدا تۇرماقتا ۋە ئۇنىڭ ئەينى ۋاقىتتىكى كۆرسەتمىسى بۇيىچە ئالغا قاراپ ئىلگىرلىمەكتە ۋە چېچەنىستاندىكى ئىشغانلچىلارنىڭ ئالدىدا ئۆز پىداكارلىقلىرىنى  ئۈزلۈكسىز داۋام قىلماقتا.

21-ئەسىرنىڭ باشلىنىشى بىلەن ئىسلام قىلىچى دىگەن بۈيۈك نام-شەرەپكە نائىل بولغان مەشھۇر قۇماندان خەتتاب، بارچە مۇسۇلمانلارغا شۇنداق تەۋسىيەلەرنى قىلغان ئىدى.

"ئاللاھ يۇلىدا جىھاد قىلىشتىن بىزنى تۇسىدىغان سەۋەپلەرنىڭ بىرىنجىسى ئائىلىمىزدۇر. بۇ مەيدانلارغا كەلگەنلەرنىڭ ھىچقايسىسى ئائىلىسىدىن رۇخسەت ئېلىپ كەلمىدى. ئەگەر بىزمۇ ئائىلىمىزنىڭ گىپىگە كىرىپ ئارقىمىزغا قايىتىدىغان بولساق بۇ داۋانى كىم ئۈستىگە ئالىدۇ ؟، ھەرۋاقىت ئانامغا تېلفۇن قىلسام مىنى 12 يىل كۆرمىگەنلىك سېغىنىشىنى ئېيتىپ، ئۆيگە قايتىشىمنى تەلەپ قىلىدۇ. ئەگەر ھەركىم ئۆيىگە قايتسا بۇ يولنى كىم داۋاملاشتۇرىدۇ ؟ "  (ئەمىر خەتتاب).

ھۆرمەتلىك ئەمىرىمىز، پەخىرلىك قۇماندانىمىز ئىبنى خەتتابنى چىن قەلبىمىزدىن ئەسلەش ۋە دۇئايى-سالاملار يوللاش بىلەن، ئۇنىڭغا جانابى ئاللاھتىن بۈيۈك ماقام ۋە ئالى مەرتىۋىلەر تىلەيمىز .

ئەي مۇبارەك شېھىدىمىز !  مېھرىبان ئاللاھ سىنىڭدىن رازى بولسۇن، ماقامىڭنى جەنناتۇل پىردەۋستە قىلسۇن، مەنزىلىڭنى سۇيۈملۈك پەيغەمبىرىمىز محمد ئەلەيھىسسالام بىلەن خوشنا قىلسۇن . اللە اكبر .  ئامىن   ئامىن   ئامىن .

(ئەمىر خەتتاب ھەققىدە يېزىلغان ماقالىنىڭ بىر قىسمى تەرجىمە قىلىندى)

تەرجىمە قىلغۇچى  ئا . مۆلجەرلى

مەنبەرلەر _   http://www.shamilonline.org/ - www.delikanforum.net